پارك ملي و منطقه حفاظت شده سالوك

موقعيت منطقه
اين منطقه در سال 1352 حفاظت شده اعلام شد.منطقه حفاظت شده سالوك با مساحتي برابر با 16000 هكتار در شمال غربي شهرستان اسفراين در استان خراسان قرار دارد و فاصله آن تا شهر اسفراين 20 كيلومتر و تا شهر بجنورد 30 كيلومتر است.
شرايط اقليمي
ميانگين سالانه دما در منطقه حدود 12 درجه سانتيگراد برآورد گرديده است.حداقل مطلق دماي ماهانه در دي ماه 5/16 و حداكثر مطلق آن در تير ماه حدود 34 درجه سانتيگراد است.نوع بارش در فصل زمستان مخصوصا در مناطق مرتفع به شكل برف مي باشد. متوسط بارندگي ماهانه براي منطقه حداكثر حدود 58 ميليمتر ثبت شده است.
منطقه سالوك از نظر تقسيم بندي اقليمي در ناحيه خشك و نيمه خشك قرار دارد.
زمين شناسي
منطقه سالوك بخشي از زون بينالود در البرز شرقي است. از نظر ژئومورفولوژي منطقه سالوك به دو واحد كوهستان و دشت تقسيم مي شود. مرتفع ترين نقطه كوه سالوك مي باشد كه 2900 متر از سطح دريا ارتفاع دارد. حداقل ارتفاع منطقه با ارتفاع 1080 متر در دشت جنوبي آن كه زيستگاه آهو مي باشد قرار گرفته است.
پوشش گياهي
از نظر پوشش گياهي منطقه از تنوع گياهي بسيار خوبي برخوردار است. گونه گياهي غالب منطقه درمنه است كه به همراه جنگل هاي پراكنده ارس و گونه هايي مانند زرشك،گون،كلاه ميرحسين،ريش بز،نسترن وحشي،آنقوزه،كما،بازيچه،انجير و گوجه وحشي پوشش گياهي منطقه را تشكيل مي دهد.تاكنون حدود 200 گونه شناسايي شده است.
وضعيت جانوري منطقه
منطقه حفاظت شده سالوك به دليل شرايط توپوگرافي دشتي – كوهستاني يكي از مهمترين مناطق حفاظت شده ايران از نظر زندگي جانوري مي باشد. گونه هاي مهم عبارتند از:
آهو،قوچ و ميش اوريال،بز و پازن، گرگ،پلنگ،كفتار،شغال،سمور سنگي،سنجاب زميني،روباه،كبك،تيهو،جغد و انواع كوكرها و چكاوك ها. البته حيواناتي هم نظير گربه پالاس و سمور از گونه هاي كمياب منطقه به حساب مي آيند.
جاذبه هاي اكوتوريسمي
وجود توده هاي ارس،دره هاي زيبا،تنوع گونه هاي گياهي و جانوري،اثر تاريخي بيش قلعه و راه هاي دسترسي مناسب،زمينه فعاليت هاي گردشگري را در منطقه فراهم نموده اند. از بهترين آثار تاريخي آن مي توان از قلعه معروف به سالوك يا صلعوك در شمال غربي منطقه نام برد كه در انتهاي دره زاري و بر فراز صخره هاي صعب العبور سالوك بنا گشته است.
عوامل تخريب و تهديد سالوك
1. كشاورزي: در اين منطقه به دو صورت ديم و آبي وجود دارد. كشاورزي ديم چون در اين منطقه به صورت شيب دار اجرا مي شود، عامل فرسايش آبي را در پي دارد.كشاورزي آبي اگر چه به ميزان كشاورزي ديم باعث تخريب نمي شوند ولي به خاطر حضور كشاورزان در منطقه شرايط ناامني و استرس را براي وحوش فراهم مي كند.
2. چراي مفرط: يكي از مخرب ترين موارد تخريب مراتع مي باشد. متاسفانه دام بسيار بيشتر از ظرفيت قابل تحمل مرتع وارد چراگاه مي شود كه باعث كوبيده شدن خاك،توقف رشد و نهايتا عاري شدن خاك از پوشش مي شود و به دنبال آن حضور انسان و سگ امنيت را از وحوش مي گيرد كه ممكن است منجر به كاهش توليد مثل شود.
3. راه هاي ارتباطي: باعث تسهيل ورود شكارچيان غير قانوني به منطقه مي شود و علاوه بر آن باعث ورود ماشين آلات كشاورزي از جمله تراكتور به منطقه مي شود.
البته الگوي ساختمان سازي در روستاهاي اطراف منطقه، مصارف سوخت باعث نابودي جنگل هاي منطقه شده است.